Opinie: ‘De Donald Duck heeft een hoger taalniveau dan de gemiddelde leerstof voor groep 7’

Als het gaat om onderwijs, zijn toetsresultaten vaak de maatstaf voor succes. Scholen worden beoordeeld op basis van scores en leerkrachten worden aangemoedigd om te voldoen aan vastgestelde doelen. Maar wat is de prijs van deze afrekencultuur? Hoe beïnvloedt het de manier waarop kinderen leren en genieten van lezen?

Naar aanleiding van een uitzending over toetsstress deelt Henny Schrijver, een gepassioneerde leerkracht met jarenlange ervaring, haar inzichten met journalistiek onderzoeksplatform Pointer over hoe de nadruk op toetsbare doelen en 'kunstjesonderwijs' het leesgedrag van kinderen negatief beïnvloedt. In het interview legt ze uit waarom ze bezorgd is over de huidige gang van zaken in het onderwijs.

Henny is van mening dat de druk om te presteren op toetsen ertoe leidt dat kinderen vooral worden getraind om specifieke vaardigheden te beheersen, zoals begrijpend lezen en woordenschat, in plaats van dat ze gestimuleerd worden om een diepe liefde voor lezen te ontwikkelen. Lesmethodes zijn vaak gericht op eenvoudige taal en het aanleren van trucjes om de juiste antwoorden te geven, in plaats van het stimuleren van creativiteit, kritisch denken en een brede woordenschat. En dit leid tot een ‘arme taal’ in de lesstof.

“De taal op de basisschool is simpel, volgens Henny. En dat vinden kinderen tegenwoordig normaal. “De Donald Duck heeft een hoger taalniveau dan de gemiddelde leerstof voor groep 7,” constateert de leerkracht.”

De gevolgen van deze aanpak zijn verstrekkend. Kinderen worden steeds minder gemotiveerd om te lezen, omdat ze het vooral zien als een verplichting om te voldoen aan toetsnormen, in plaats van een plezierige activiteit. Ze verliezen het vermogen om complexere teksten te begrijpen en te analyseren, omdat ze gewend zijn geraakt aan voorgekauwde teksten met voorspelbare vragen. En bovenal, ze missen de kans om zich te verliezen in de magie van verhalen en hun eigen verbeelding te ontwikkelen.

Henny pleit voor een andere benadering van cultuur en lezen in het onderwijs. Ze pleit voor een curriculum waarin de liefde voor lezen en de ontwikkeling van literaire vaardigheden centraal staan. Ze roept op tot meer vrijheid voor leerkrachten om zelf passende leesmaterialen te kiezen en te gebruiken, en om leesplezier en leesmotivatie te stimuleren in plaats van te focussen op toetsresultaten. Ze pleit voor een holistische benadering van lezen, waarbij kinderen worden uitgedaagd om complexe teksten te lezen, te analyseren en erover te discussiëren, en waarbij ze worden aangemoedigd om hun eigen leesvoorkeuren en interesses te ontdekken.

Lees het hele artikel of bekijk de uitzending over toets-stress op pointer.nl.