Opinie: toetsen is een belemmering voor taalontwikkeling in het hoger onderwijs

In een recent artikel gepubliceerd op ScienceGuide, schrijven Mieke van Diepen en Marike Kwakman van de Hogeschool van Amsterdam over de impact van academische woordenschat op het studiesucces van eerstejaars hbo-studenten. Het lijkt een voor de hand liggende aanpak om direct aan het begin van de opleiding een woordenschattoets af te nemen om zo het studiesucces te vergroten. Echter, Van Diepen en Kwakman argumenteren dat dit geen effectieve strategie is. Wat dan wel? In plaats van toetsing pleiten ze voor een benadering waarbij taalontwikkeling een integraal onderdeel is van het onderwijs.

De auteurs benadrukken dat het afnemen van een toets alleen niet voldoende is om studiesucces te bevorderen. Een dergelijke toets moet op het juiste moment worden ingezet en voorafgegaan worden door taalontwikkelend onderwijs. Met andere woorden, het is belangrijker om tijdens lessen handvatten te bieden voor het herkennen van academische woorden en het vergroten van de woordenschat.

Vaak wordt de toets direct aan het begin van het eerste studiejaar afgenomen, een moment waarop een deel van de studenten nog weinig ervaring heeft met academische taal. Dit kan leiden tot een vertekend beeld van het niveau van de studenten en zelfs demotiverend werken.

De auteurs waarschuwen ook voor het gevaar van het formuleren van aannames. Het afnemen van een toets impliceert niet alleen dat studenten deficiënt zijn als ze deze niet halen, maar kan ook leiden tot een gevoel van minderwaardigheid en verminderde motivatie.

In plaats van zich te richten op het opsporen en remediëren van studenten, pleiten Van Diepen en Kwakman voor een focus op het creëren van een taalrijke leeromgeving. Dit draagt bij aan kansengelijkheid en houdt rekening met individuele behoeften van studenten.

Kortom, hoewel het afnemen van een woordenschattoets een waardevol instrument kan zijn, is het van cruciaal belang dat dit wordt ingebed in een bredere context van taalontwikkelend onderwijs. Alleen op die manier kunnen we daadwerkelijk het studiesucces van studenten vergroten.