De vrijheid voor leerlingen om eigen keuzes te maken

In het onderwijs gaat het vaak om het overdragen van kennis en vaardigheden van docent naar leerling. Maar wat als we het omdraaien en leerlingen meer controle geven over hun eigen leerproces? Een recent artikel van het Amerikaanse platform EducationWeek beschreef een interessante case.

De vrijheid om eigen keuzes te maken

Volgens kunstdocent Kim King kan het geven van controle de motivatie van leerlingen vergroten, zelfs bij de jongste leerlingen. Kim King geeft kunstles aan leerlingen van groep 1 t/m 4 op een school in Storrs Mansfield, Connecticut. Ze ontdekte dat het geven van meer controle aan haar leerlingen over wat ze doen in haar lessen, hen motiveerde om harder te werken. Kim King begon geleidelijk haar aanpak te veranderen van de traditionele methode, waarbij zij een project voor de studenten bedacht en opgaf.

Zo'n 50% van haar studenten was onder de traditionele aanpak zelfgemotiveerd. "Voor de anderen moest ik veel ondersteuning bieden, hen bij de les houden en opnieuw betrekken bij het project," aldus King. Kim King gaf eerder kunstles aan middelbare scholieren, de meesten van hen kozen kunst als keuzevak en wilden daarom in haar lessen zijn. Dat verschil is cruciaal voor de motivatie van leerlingen, aldus King. Daarom begon ze te zoeken naar manieren om haar basisschoolleerlingen, die haar lessen verplicht moesten volgen, meer keuzes te geven. "We begonnen te praten over wat het betekent om een kunstenaar te zijn, hoe we ideeën ontwikkelen. Ik zag meer betrokkenheid en zelfmotivatie," aldus King. "Ik begon me te realiseren dat mijn focus lag op het opbouwen van creatief zelfvertrouwen zodat leerlingen leren op hun eigen keuzes te vertrouwen.

Mogelijke toepassing in het leesonderwijs

Het geven van meer controle aan leerlingen kan niet alleen werken bij kunstlessen, maar ook in het leesonderwijs en het aanmoedigen van leesplezier. Hier zijn enkele suggesties om dit toe te passen:

1. Geef keuzes in leesmateriaal.
   Al veel gedaan maar belangrijk om te benadrukken: laat kinderen zelf kiezen welke boeken ze willen lezen. Dit kan hen motiveren om meer te lezen en hun interesse in verschillende genres aan te wakkeren. Dit kan ook de basis leggen voor het ontwikkelen van een leesgewoonte op de lange termijn.

2. Geef ruimte voor creativiteit bij het schrijven.
   Net als bij kunstlessen kan het geven van meer controle aan leerlingen over wat ze schrijven hun motivatie verhogen. Laat kinderen zelf kiezen welke onderwerpen ze willen behandelen en welke schrijfstijl ze willen gebruiken. Misschien maken ze liever een stripverhaal dan een verslag. Dit kan de creativiteit stimuleren en leerlingen meer betrokken maken bij het schrijfproces.

3. Maak gebruik van moderne technologie.
   Moderne technologie biedt veel mogelijkheden om kinderen meer controle te geven over hun eigen leerproces. Bijvoorbeeld door middel van digitale boeken en educatieve apps die kinderen kunnen gebruiken om zelfstandig te leren. Ook interessant: denk bijvoorbeeld ook eens aan chatten met de Artifical Inteligence van openAi (dit kan in het Nederlands) en leer ze de reacties van de A.I. te interpreteren. Zo kan de A.I. bijvoorbeeld teksten herschrijven die je invoert. Wat kun je daar van leren?

4. Stel doelen samen met de leerlingen.
   Binnen de vrijheid en mogelijkheden die je als docent hebt: laat kinderen doelen stellen voor hun eigen leerproces. Dit kan bijvoorbeeld zijn het lezen van een bepaald aantal boeken of het behalen van een bepaald niveau van taalbeheersing. Waar willen ze aan werken? Wat vinden ze zelf belangrijk? Door samen doelen te stellen en te streven om deze te behalen, kunnen kinderen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen leerproces. En dat betekend extra motivatie.

Kortom, het geven van meer controle aan leerlingen is waarschijnlijk best een uitdaging voor een docent. Maar mogelijk is het een effectieve manier om motivatie te vergroten en zo weer iets meer liefde voor boeken en lezen te bewerkstelligen.