Van leescrisis naar leesplezier: lessen uit de praktijk van de Alan Turingschool

In een eerder bericht schreven we al eens over de inspirerende werkwijze van de Alan Turingschool. Dit keer delen we praktische inzichten van schoolleider Eva Naaijkens en teamleider/leraar Martin Bootsma over hoe zij leesplezier onder hun leerlingen stimuleren, zoals gedeeld op het artikel geschreven door Nicole Swart voor Didactief.

Yra van Dijk vergeleek in de NRC eerder de leescrisis met de klimaatcrisis, waarin actie ondernomen moet worden, maar het precieze pad niet altijd duidelijk is. Een essentieel aspect van de leescrisis is het gebrek aan leesplezier bij leerlingen. PIRLS en PISA tonen aan dat Nederlandse leerlingen buiten school het minst lezen en er weinig plezier aan beleven vergeleken met leeftijdsgenoten elders. Maar samen kunnen we het tij keren. Hieronder een overzicht van 7 concrete punten voor een aanpak die leesplezier bevordert.

1. Een schoolbrede aanpak

Sinds 2016 is leesonderwijs een speerpunt van de Alan Turingschool. De school richt zich op de doorgaande lijn, beginnend bij de taalontwikkeling van kleuters tot het goed technisch leren lezen in groep 3. Binnen thematisch onderwijs krijgt het vertellen van verhalen en het lezen van teksten en gedichten een prominente plaats. Maar hoe gaat dit in zijn werk?

2. Leesplezier in de klas

Leerlingen leren niet alleen de structuur van verhalen herkennen, maar leggen ook relaties met verhalen die ze al kennen. Het samen lezen van een boek bevordert niet alleen leesvaardigheid, maar ook concentratie en aandacht. Het is een uitdaging die, volgens Maryanne Wolf, veel oefening met langere teksten vereist om van leerlingen lezers te maken.

3. Ken je leerlingen

Een belangrijk aspect van het stimuleren van leesplezier is het kennen van de leesvoorkeuren van leerlingen. De Alan Turingschool moedigt leraren aan om te lezen, bijvoorbeeld via een online boekenclub. Door jaarlijks acht kinderboeken te lezen en te bespreken, wordt niet alleen het plezier in lezen gestimuleerd, maar wordt ook gekeken hoe deze boeken in de klas kunnen worden ingezet.

4. Onderzoek en resultaten

Nicole Swart van het Expertisecentrum Nederlands onderzocht de effectiviteit van de methode op de Alan Turingschool. Leerlingen in groep 6 werden getest op begrip van verhalende en informatieve teksten uit PIRLS-2021. De resultaten zijn indrukwekkend: de leerlingen behaalden hogere scores op zowel begrip als leesplezier dan het landelijke gemiddelde.

5. Van leescrisis naar leesplezier

De brede aanpak van de Alan Turingschool, waar hoogwaardig leesonderwijs en betrokken vakmensen centraal staan, heeft het leesplezier van leerlingen een enorme boost gegeven. Het is een prachtige bijvangst van goed leesonderwijs, dat geen grote interventies vereist, maar vakmanschap en aandacht voor de individuele leerling.

6. Een persoonlijke benadering

Een klein gebaar kan een groot verschil maken. Het persoonlijk selecteren van een boek en zeggen: 'Ik moest aan jou denken,' toont de betrokkenheid van de leraren bij de leeservaring van de leerlingen.

7. Literaire gesprekken als sleutel

Een belangrijk element van het leesonderwijs op de Alan Turingschool is het voeren van literaire gesprekken. Door samen met leerlingen boeken te lezen, zowel op school als thuis, ontwikkelen zij literaire competenties en begrip van verhaalstructuren.

De Alan Turingschool laat zien dat leesplezier geen onbereikbaar doel is. Met een doordachte aanpak, betrokken leraren en aandacht voor individuele leerlingen kan elke school een positieve impact hebben op de leesbeleving van hun studenten. Meer weten? Lees vooral het originele artikel zoals verschenen op Didactief.